Adam Sualnak i hromnak in Evi Sualnak i hrom hi Țih a nung deuh Adam pei ser hmasa a si kha, amah hnu ah pei Evi cu ser a si ko kha. Hlen khawh mi cu Adam a si țung lo, Evi kha pei a si i Pathian Nawlbia zong a buar kha.(1Tim.2:13-14).Nawl ngai lo mi Evi sualnak cu Adam nih aa hromh caah a sual ve i a nunnak cu a sung ve, (3:19).Pathian sianh lo mi Thingthei a eitu kha Evi le Adam an si i, a thi mi tu cu Evi nunnak Thlarau le Adam nunnak thlarau kha a si.(Gen.2:15-17, 3:19).
Pathian Nawlbia a buartu, Khammi Thingthei a eitu Adam le Evi cu Taksa in an thi lo, an nung huar ko, nain Pathian he chunglei nun in an i pehtlaihnak ( Relationship) cu a cat cang i Ti le Mei bantuk an si cang. Cucaah Eden Dum chungah um an i tlak ti lo, Ti le nga bang an tlawngleng kho ti hna lo. Eden Dum lengah țhawldawi an si cang, hi hi khamh an sunghnak hmuh sak tu le nihin Khrihfa cawnpiaknak țha a si. Pathian nih Saphaw in hnipuan a ser piak ko hna nain Dum chung i nunnak thingthei ei cu a sianh ti hna lo, Vainam in ven a si cang,(Gen 3:24). Rulpi cawnpiaknak cu nan ei zongah nan thi lai lo, ti mi le Khamh nai fiang hnu ahcun nan SUAL zongah Khamhnak cu a tlau kho ti lo, Vancungmin Cazin ah țial na si cang ti Cawnpiaknak cu aa khat mi a si, Setan hlennak cu an hngalh lo ruangah Adam & Evi nih cun Pathian Nawlbia an buar i an thlarau tiangin an thihnak hi a rak si.2 Korin 11:3-4
” Evi cu rul nih a zernak le lih in a hlen bantuk khan nannih zong nan lungthin kha a thu sual lai i thiang tein Khrih nan tlaihchannak kha nan ngol sual lai ti ka phang. Zeicahtiah nan sinah a ra i kannih chimmi si loin Jesuh dang a hung chimmi zong kha nan rak pomhlawm duahmah ko hna i kannih nih kan in chimhmi hna Thlarau le Thawngṭha he aa dang rumro komi thlarau le thawngṭha zong kha nan rak cohlan duahmah fawn ko.” tiah Paul nih Christians zumtu hna cu Evi bantuk in an in hlen te hna lai, nan tlu sual lai ti a phan caah ralrinnak bia cu (AD 57-58) ah hi ca cu a rak kuat hna.Baibal bia cu kawp a nei dih (Is. 34:16).Adam nih a hmuh sak mi cu kan Bawipa Jesuh Khrih kha a si. Anmah cu Hlen khawh mi an si veve lo. (1 Tim 2:13-14,Rom 5:14, 1Kor. 15:47).
Evi nih a hmuhsak mi cu Christians zumtu hmasa kha an si ve. Evi cu hlen khawh mi a si bantuk in Christians hmasa zong hi Hlen khawh mi an si ve ti Paul nih a theih caah hi bantuk in ca a kuat hna nak hi a si.”Ka kal hnuah (Ka thih hnu ah) ṭih a nungmi cenghngia kha an ra lai i tuurun kha an ngan hna lai lo ti kha ka hngalh. Cun nanmah bu chung lila zong hin mi a cheu nih a zummi hna kha anmah lei i hruai awkah lih an chim lai caan kha a phan lai, a ti ( Lamkaltu 20:29-30).St. Paul nih KHRIHFA zumtu hna cu hi Rom cawnpiaknak cu an Cohlan dih te lai i Kanmah cawnpiaknak tu cu an rak hlawt dih te lai ti cu a fian tuk caah(AD 80) lio ah a rak țial mi a si.AD 30-312, Rom Cozah Siangpahrang dawtnak ngei lo, Christians thah cihmih a duh tu hna nih chan (12) Chung Christians cu an Hremnak le Thahnak le tiduhdahnak cu Christians Tuanbia Cauk (Church History ) ah hmuh khawh a si.
Paul nih a phan bik mi cu Christians Zumtu nih ka thih hnu ah Cenghngia hrang an rak chuak te lai i Turun hi an ngan lai lo, anmah lei hruai awh ah Lih an chim caan a phan te lai a rak ti fawn. Cun Jesuh dang kut tlaitu an chuak te lai a rak ti mi le Lih chim caan a chuak te lai ti bia tlinnak ah AD 325 Nicean Council Meeting ah Rom Empireor Constantine le RC Pope Sylvester (1)nak nih khua hlan NiKA (sun) pathian an biaknak ni sunglawi vialte cu Khrifa Chan ti luan chungah an khumh dih hna i nihin ni tiang an hung hmun ve.Cu hna cu:
- 1). Sunday ni Zarhpi ni ulhnak
- 2). Good Friday Jesuh thih ni
- 3). Easter sunday Jesuh thawhțhan ni
- 4). January (1) kum thar ni
- 5). December ni (25) Jesuh Chuah cam lomhnak ni hna hi an si.
Na Baibal cauk ah hi hna hi na hmuh i na ka chimh khawh ahcun ka țial cia mi ka bia hi kaa let bak ve lai. Cun ka zumh ve cang hna lai. Na ka chimh khawh ve lo ahcun nangmah tu kha rak i let ve cang (Babilon bia thli) an si.
Hlen khawh mi cu Evi a si bantuk in Christians Zumtu hmasa hna kha Hlen khawh mi an rak si ve. Adam sualnak i hromh nakin Evi Sualnak (Christians Pathian nawlbia buarnak) i hromh hi țih a nung deuh suaumau! ka tinak cu a si.Credit:Rabbi Ephraim Lian Rum